Að vera með veiðidellu á lokastigi er bæði gæfa og á stundum kross að bera. Hann Hilmar Þór Sigurjónsson er svo sannarlega heltekinn af veiðibakteríunni. Hann er, þrátt fyrir að vera bara tólf ára gamall, orðinn liðtækur fluguhnýtari.
Ljósmynd/HÞS
mbl.is – Veiði · Lesa meira
Nú fer grilltíminn að byrja þegar sumarið er gengið í garð og enn einn vorboðinn, flugukastsnámskeiðin, boða komu sína. Þar geta veiðimenn bætt sig í færninni að koma flugunni á réttan stað og þannig stóraukið árangurinn í eltingaleik við lónbúann. Leiðsögumaðurinn og kastkennarinn Reynir Friðriksson býður nú eins og undanfarin ár uppá námskeið bæði á einhendur og tvíhendur og eru fyrstu námskeiðin á Selfossi 2. til 4. maí nk. Námskeiðin verða fyrir byrjendur og lengra komna og óhætt að segja að nú sé gott að dusta vetrarrykið af veiðigræjunum og byrja að koma sér í gott form fyrir sumarveiðitímann sem er rétt handan við hornið.
Í samtali við Reyni upplýsti hann að námskeiðin á Selfossi væru byrjun á röð námskeiða en mikil eftirspurn væri eftir þeim og vonaðist hann til að geta haldið þau á fleiri stöðum eins og Suðurnesjunum og Reykjavík. Bætti hann því við að veiðimenn og konur áttuðu sig á því hversu miklu máli það skipti að ná góðum tökum á flugukasttækninni, það kæmi strax fram í aflabrögðum.
Ljósmynd/Reynir Friðriksson
Veiðar · Lesa meira
Kastklúbbur Reykjavíkur býður enn eitt árið upp á flugukastkennslu fyrir einhendur. Námskeiðið hefst á sunnudag og er boðið upp á samtals sex kennslustundir og þar af tvær utandyra.
Ljósmynd/Kastklúbburinn
mbl.is – Veiði · Lesa meira
Bleikjan – Styðjum stofninn, eru nýstofnuð félagssamtök sem hafa það að markmiði að gæta hagsmuna sjóbleikju og meta aðgerðir til að styrkja stofninn, boða til opins fundar strax eftir páska um þá alvarlegu stöðu sem blasir við.
Ljósmynd/Golli
mbl.is – Veiði · Lesa meira
Hátt í tvö hundruð ungmenni á Akureyri hafa á undanförnum árum útskrifast úr valáfanganum Fluguhnýtingar og stangveiði. Kennslan fer fram í Brekkuskóla, það er að segja bóklegi hlutinn og fluguhnýtingakennslan.
Ljósmynd/SM
mbl.is – Veiði · Lesa meira
Hnúðlax er framandi í íslenskum ám og er síður en svo aufúsugestur alls staðar. Talað hefur verið um hann sem flæking, en síðustu ár hefur hnúðlöxum fjölgað mjög þannig að hæpið er að tala um flækinga lengur.
Ljósmynd/KF
mbl.is – Veiði · Lesa meira
Bleikjustofnum heimsins fer fækkandi og víðast hvar eru stofnstærðir að minnka. Á Íslandi og í Noregi benda veiðitölur til mikils samdráttar í stofnum sjóbleikju. Á sama tíma eykst sókn í stangveiðar. Orsakir fækkunar bleikju eru hins vegar óljósar, þótt ekki skorti tilgátur. Á mörgum vatnasvæðum varð afgerandi breyting á tegundasamsetningu, samhliða fækkun bleikjunnar. Félagasamtökin Bleikjan-styðjum stofninn eru nýstofnuð velferðarsamtök um bleikjustofna á Íslandi. Markmið samtakanna er að gæta hagsmuna bleikjunnar og finna orsök fækkunar, einkum í þeim stofnum sem teljast vera í útrýmingarhættu. Fyrir stuttu héltu samtökin fund með aðlilum úr öllum helstu veiðifélögum í Eyjafirði. Þar var lagt á ráðin um hvað gera má til að styrkja stöðu sjóbleikjunnar.
Við eru nokkurn veginn á pari við Noreg og staðan ekki ólík því sem er að gerast í öðrum Norðurlöndum. Gera má ráð fyrir að náttúruleg skilirði, loftslagsbreytingar, eigi þarna megin orsökina. Noregur á sennilega í höggi við fleiri áhrifavalda en við, t.d. mengun frá stóriðju eins og fiskeldi. Fróðlegt væri að skoða hvort aðrir eða svipaðir þættir, líkt og við glýmum við hér heima, séu einnig áhrifavaldar hnignunarinnar í Noregi og víðar.
Öll umsýsla um netaveiði hlunnindajarða er mjög brotakennd og óljóst hversu víðtækar þær heimildir eru. Það kemur á óvart að ekki sé haldið utanum skráningu á afla og að ekki sé settur neinn kvóti. Í Eyjafirði er um 50 jarðir sem hafa netaréttindi og sennilega nýta flestar þeirra hlunnindin að litlu eða engu leyti. Hins vegar er vitað að til eru einstaklingar sem eru stórtækir í netaveiðinni. Óskandi væri að stigið yrði skref í að koma þessum veiðum í betri umsýslu og er það í höndunum á Fiskistofu.
Sportbátum hefur fjölgað á firðinum. Þannig er þó að allar sjóbleikjuveiðar smábáta hvort sem það er á Pollinum í Eyjafirði eða annars staðar eru einfaldlega bannaðar með lögum en samt virðist ekki vera neitt lát á þeim. Raunin hefur sýnt að þetta séu um 10-20 aðilar sem standa að þessum veiðum á Pollinum. Þessu þarf að fylgja fastar eftir. Veiðivörður hefur rétt samkvæmt lögum til að gera veiðarfæri og afla upptæk ef hann stendur einhvern að þessum veiðum. Það þarf greinilega að efla veiðivörslu og komin er upp sú hugmynd að veiðifélögin í firðinum sameinist um að ráða veiðvörð sem sinnir öllum ánum í Eyjafirði. Stangveiði frá landi er í boði á Pollinum öllum að kostnaðarlausu en fólk þarf þó að nálgast veiðileyfi á vefsíðu eyjafjarðara.is
Eðlilega hafa menn af þessu áhyggjur. Þannig er að hver sá sem ætlar í malartekju við sjóbleikjuá þarf að hafa til þess tilskilin leyfi frá Fiskistofu og þau fást ekki nema hann fái samþykkta umsókn og jákvæða umsögn sem oftast er unnin af fiskifræðingum. Það er í þeirra höndum að meta áhrif malartekjunnar á búsvæði og að vinna umsögnina með það að leiðarljósi að fiskurinn sé alltaf látinn njóta vafans. Gera þar úttekt á framkvæmdarsvæðinu fyrir og eftir aðgerðir. Það er kostur að þeir aðilar sem sjá um að leggja þetta mat á malartekju séu búsettir í nánd við framkvæmdasvæðið því þá er eftirfylgnin auðveldari á allan hátt.
Kvótaskerðing virðist í flestum tilfellum virka og dæmi um það er Eyjafjarðará. Nú hafa önnur veiðifélög fetað í fótspor Veiðifélags Eyjafjarðarár en það á eftir að koma í ljós hvort það skili árangri. Sú hugmynd hefur komið fram að samrýma kvóta í öllum ánum, spurning hvort það verði að veruleika. Skoða má þá leið að draga úr álagi þar sem bleikja bunkast upp. Gott dæmi um þetta er Bægisárhylurinn í Hörgá. Ein leið er kvótaskerðing en einnig mætti fækka stangardögum t.d. veiða barar 4 daga vikunnar. Það er einnig ekki svo fráleitt að skoða gerð breytinga á veiðistaðnum sjálfum, svo fiskur komist leiða sinna, ofar í kerfið.
Hér á landi lifa þrjár tegundir íslenskra laxfiska, bleikja (Salvelinus alpinus), urriði (Salmo trutta) og lax (Salmo salar). Þær nýta sér þau fjölbreyttu búsvæði sem íslenskar ár hafa upp á að bjóða; ólíkan vatnshita, framleiðni og straumlag. Ráðast þessir umhverfisþættir einkum af aldri og gegndræpi berggrunnsins þar sem árnar renna, gróðri á vatnasviði þeirra og hvort í þær renni jökulvatn. Tegundirnar þrjár gera ólíkar kröfur til þessara umhverfisþátta. Bleikjan velur að vera á lygnum búsvæðum og þrífst best í kaldari og næringarsnauðari ám. Laxinn velur straumharðari búsvæði og er ríkjandi í hlýjustu og frjósömustu ánum. Urriði á það svo til að nýta sér búsvæði sem liggja á milli hinna tegundanna tveggja hvað varðar þessa umhverfisþætti. Lítið hefur verið fengist við að kanna hvernig atferli þessara fiska tengist búsvæðanotkun þeirra eða útbreiðslu hérlendis.
Seiði laxfiska sýna mikinn einstaklings-, stofna- og tegundabreytileika í atferli við fæðunám og varnir óðala. Í lygnu vatni þurfa fiskar að hafa fyrir því að leita að fæðu, því lítið er af fæðu sem er á reki. Hins vegar, þá geta fiskar í miklum straumi sparað sér orku með því að halda kyrru fyrir og nýtt sér þá fæðu sem berst með straumnum. Seiði laxfiska helga sér oft óðul til að tryggja sér aðgang að nægilegri fæðu. Þau verja þau með því að ráðast á aðra laxfiska, oft í útjaðri svæðisins. Mikil orka fer í að verja stór óðul, því er talið að þegar fæðuframboð er drjúgt láti seiði sér nægja smærri óðul sem auðveldara er að verja. Því ræðst af því sem vitað er um búsvæðanotkun laxfiska að af íslensku tegundunum þremur hreyfi bleikja sig mest við fæðuleit og verji stærri óðul en bæði urriði og lax. Stærri fiskar eru taldir þurfa stærri óðul til að tryggja sér nægja fæðu. Einnig verja fiskar minni óðul þar sem samkeppni er meiri vegna aukinnar vinnu við varnir þeirra.
Rannsókn, gerð hérlendis, sýndi að bleikja hreyfir sig meira við fæðuleit (27% leitartímans) en bæði urriði (13%) og lax (12%). Eru þessar niðurstöður í samræmi við það að hreyfanleiki við fæðuleit er talinn minnka með auknum straumhraða. Bleikja nýtir sér lygnasta vatnið og laxinn mesta strauminn. Því meira sem straumhraði eykst frá stöðuvötnum til straumvatna og frá lygnari til straumharðari búsvæða í ám, dregur úr hreyfanleika seiða laxfiska við fæðuleit.
Í annarri rannsókn sýndu Bleikja og urriði óðalsatferli sem er að mestu í samræmi við búsvæðanotkun tegundanna og hugmyndir manna um áhrif vistfræðilegra þátta á óðalstærð. Bleikja er hreyfanlegri við fæðunám en urriði og helgar sér því stærra svæði. Þennan mun í óðalsstærð má ef til vill útskýra með því að bleikja er almennt aðlöguð að lægri straumhraða og næringarsnauðara umhverfi en urriði. Auðið fæðuframboð gerir það þó að verkum að óðul dragast saman.
Stærri fiskar helguðu sér stærri óðul, sem er í samræmi við margar fyrri rannsóknir. Ef óðul stækka í takt við það sem einstaklingar í hverjum árgangi vaxa, eða fæðuframboð dregst saman, getur það leitt til náttúrulegrar grisjunnar í villtum stofnum, ef keppt er um takmarkað rými og fæðu. Við mikla mettun búsvæða verja bleikjur ekki óðul sín á skilvirkan hátt og deila þeim með öðrum einstaklingum, þá oftast af sömu tegund.
Þegar skoðað er hvaða flugur gáfu flesta laxa í fyrra þá kemur í ljós að Sunray Shadow og Frances bera höfuð og herðar yfir aðrar flugur. Auðvitað eru báðar þessar flugur til í margvíslegum útgáfum, en það er ekki endilega skilgreint í bókunum veiðimanna.
Ljósmynd/Veiðihornið
mbl.is – Veiði · Lesa meira
